Vasi tayini ile vesayet altına alınması gereken kişiler için yasal haklarını kullanmasını sağlamak amacıyla bir vasi görevlendirilir. Vasilik kamu görevi olarak nitelendirilir dolayısıyla vasi olarak atanan kişi sorumluluklarının bilincinde olmalıdır. Kısaca vasi, kendi yasal haklarını tam olarak kullanamayacak olan kişiye haklarını kullanabilmesi için atanan kişidir.
Vasi Tayini Kimler Arasından Yapılır?
Bir kişiye vasi tayini olabilmesi için dört ana durum sayabiliriz. Birinci durum kişinin yaş küçüklüğüdür. Reşit olmayan kişilerin yasal temsilcileri velileridir ancak velileri olmadığı durumlarda vasi tayini gerekmektedir. Reşit olmayan yani yaşı küçük olan kişiye vasi tayini zorunludur.
İkinci vasi tayinini gerektiren durum ise kısıtlılık halidir. Kısıtlılık kararı şu hallerde verilebilir; mal varlığını kötü yönetim, kötü yaşam tarzı, savurganlık, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı, alkol veya uyuşturucu madde bağımlılığı. Bu sebepler sonucunda kişi hakkında kısıtlılık kararı verilerek vasi tayin edilebilir. Örneğin, felç geçirmesi sonucunda aynı zamanda akıl sağlığını da yitiren Ayşe, kendi yasal haklarını kullanamayacak durumdadır. Ayşe hakkında kısıtlılık kararı verilerek vasi tayin edilebilir.
Üçüncü vasi tayinini gerektiren durum ise hapis cezası almaktır. Böyle bir ceza alan kişiye vasi tayini için cezayı çektirmeye yetkili makam tarafından yetkili vesayet makamına bildirimde bulunulur.
Dördüncü vasi tayinini gerektiren durum ise kişinin kendi isteğidir. Sakatlığı, hastalığı, yaşlılığı veya tecrübesizliği sebebiyle işlerini gerektiği gibi yönetemediğini ispat eden kişiye de isteği üzerine vasi tayin edilebilir.
Vesayet Davası Nasıl Açılır?
Vasi tayini vesayet davası sonucunda hakim tarafından gerçekleştirilir. Vesayet davasına bakmakla görevli mahkeme sulh hukuk mahkemeleridir. Vasi tayin edilecek yani küçük veya kısıtlının bulunduğu yerdeki mahkemenin bulunduğu yer mahkemesi ise yetkili mahkemedir. Örneğin Tuzla’da yaşayan akıl hastası Ayşe’ye vasi tayin edilmesi için İstanbul Anadolu Sulh Hukuk Mahkemesi’nde dava açılması gerekmektedir. Vasi tarafından vesayet altına alınan kişi adına dava açılması mümkündür. Örneğin vasi tarafından ortaklığın giderilmesi davası açılabilecektir.
Vasi Tayini İçin Kimler Uygun Değildir?
Reşit olmayan kişiler, vasi atanacak kişi ile arasında çıkar çatışması ve husumet bulunan kişiler, kısıtlılar, kamu hizmetinden yasaklılar, haysiyetsiz yaşam sürenler ve vesayet makamı hakimi vasi olarak tayin edilemezler. Bu kişilerin gönüllü olması da bu yasaklılık hallerini ortadan kaldırmaz.
Kimler Vasiliği Kabul Etmeyebilir?
Dörtten çok çocuğu olanlar, altmış yaşını doldurmuş olanlar, bedensel engelleri veya hastalığı sebebiyle vasilik yapmakta zorlanacak kişiler, üzerinde vasilik görevi olanlar ve cumhurbaşkanı, TBMM üyeleri, hakim ve savcı mesleği mensupları vasilik görevini kabul etmeyebilir.
Vasi için açılacak vesayet davası küçüğün veya kısıtlının hakları açısından büyük önem arz etmektedir. Vasi için gerekli başvuruların yapılması, davanın yürütülmesi ve itiraz işlemlerinin bir avukat tarafından yapılması sizin için faydalı olacaktır.
