Trampa, yeni kanun ifadesiyle mal değişim sözleşmesi; tarafların karşılıklı olarak birbirlerine bir ya da birkaç şeyin teslimi ve mülkiyetini geçirme borcunu üstlendiği sözleşmelerdir. Günümüzde teknolojik unsurların sürekli gelişmesi ekonomik yapıyı da değiştirmektedir. Bu kapsamda malvarlığı edinmek ya da malını elden çıkarmak isteyen kişilerin bunu sadece para ile yapabileceği düşünülemez. Bazı durumlarda para karşılığı bir sözleşme yapmaktansa mal değişim sözleşmesi kurmak çok daha pratik olabilmektedir.
Trampa ile ilgili sıkça sorulan soruların cevapları aşağıda belirtilmiştir. Konu ile ilgili başkaca sorularınızın olması halinde sayfanın en altından sorularınızı büromuza iletebilirsiniz.
Trampa Ne Demek?
Trampa, kelime anlamı itibariyle mal değişimi, mübadele demektir. Hukuki ve ticari anlamda ise trampa usulüyle alışveriş yapmak; bir eşya karşılığında başka bir eşya vererek yapılan alışveriş, bir hak ya da malın başka bir hak ya da mal ile para olmadan değiş tokuş edilmesi anlamına gelmektedir.
Trampa Nedir?
Bir hak ya da mal edinmeyi sağlayan hukuki işlemler daha pratik olması sebebiyle genelde para karşılığı olarak yapılmaktadır. Ancak bu her somut olayda tercih edilmeyebilir. Trampada bir borç ilişkisi kurularak taraflar bir malla başka bir malı ya da hakları değiştirerek zilyetlik ve mülkiyeti karşılıklı olarak devreder. Bu şekilde karşılıklı borçlanma durumunda trampa yani mal değişim sözleşmesi gündeme gelir.
Trampa Sözleşmesi Nedir?
Trampa sözleşmesinde en az iki malın karşılıklı olarak mülkiyetinin geçirilmesi vaadiyle oluşan bir borçlandırıcı işlem kurulur. Bu kapsamda tam iki tarafa borç yükleyen bir hukuki işlemdir. Sözleşmenin kurulması için karşılıklı irade beyanlarının birbirine uygun olması gerekli ve yeterlidir. Ayrıca malların teslimi gerekmez. Taraflar karşılıklı olarak malların teslimi borcu altına girer. İki çizgi roman koleksiyoncusunun çizgi romanlarını karşılıklı değişmesi ya da iki hisse senedi sahibinin ellerindeki senetleri karşılıklı devretmesi şeklinde olabileceği gibi patent gibi fikri mülkiyete konu olan değerler de mal değişim sözleşmesinin konusunu oluşturabilir. Yani karşılığı para ile ifade edilebilen her şey mal değişim sözleşmesinin de konusu olabilir. Maddi değerleri birbiri ile uyumlu olan iki ayrı mal bulmak her zaman mümkün olmayabilir. Bu tür durumlarda aradaki maddi değer farkını gidermek için mallardan biri ile birlikte denkleştirme parası adı altında para da verilebilir. Ancak bu durumda da ağırlıklı olan işlem mal değişim sözleşmesidir. Temel borç para olduğu halde parayla birlikte bir malın teslim edildiği durumlarda ise trampadan bahsetmek doğru olmaz.
Takas Ve Trampa Farkı Nedir?
Trampa bir sözleşmedir, karşılıklı irade beyanlarıyla kurulur. Takas ise borcu sona erdiren tek taraflı hukuki işlemdir. Bu kapsamda birbirilerine karşı hem borçlu hem de alacaklı durumda olan kişilerden biri tek taraflı irade beyanıyla borçların ya da alacakların karşılıklı olarak sonlandırılmasını isteyebilir. Taraflar dilerse takas sözleşmesi de kurabilir. Karşılıklı borçlardan hangisi daha az ise borçlar o oranda son bulur.
Trampa Sözleşmesi Örneği İçeriği Nasıldır?
Taraflar karşılıklı olarak hangi mal ya da hakları devredeceğini belirtir. Bu sözleşmenin konusunu oluşturan mal ya da haklardır. Kurulan ilişkinin trampa sözleşmesi olduğu belirtilir. Bunun dışında sözleşme serbestisi gereği yetkili kılınan mahkeme, cezai şartlar, karşılıklı yükümlülükler gibi hususlar sözleşmeye eklenebilir.
Trampa Sözleşmesi Unsurları Nelerdir?
Mal değişim sözleşmesi kurulduktan sonra taraflar borçlandıkları mal ya da hakların devri için tasarruf işlemlerini yapmak ve teslim etmek zorundadır. Değiştirilmesi kararlaştırılan şeylerin kural olarak birbirine eşit değerde olması gerekir. Ancak makul miktarda denkleştirme ücreti kararlaştırılması sözleşmeyi mal değişim sözleşmesi olmaktan çıkarmaz. Maddi değerleri birbirine yakın olan taşınır ve taşınmazlar kendi aralarında değiş tokuş edilebilir. Hatta bu kapsamda bir taşınmaz ile bir taşınırın karşılıklı olarak devredilmesi de mümkündür. Örneğin bir araba ile bir daire trampa sözleşmesinde karşılıklı olarak borçlanılabilir. Malların değerinin birbirine denk olmadığı durumlarda denkleştirme parası belirlenmediyse değeri daha düşük olan malı devralan taraf, denkleştirme parasının tespit edilmesini isteyebilir. Son olarak tarafların mal karşılığı mal değişimi konusunda birbirine uygun iradelerini ortaya koymaları gerekir. Aksi takdirde irade sakatlıkları ya da mağduriyet doğuran hatalı işlemler gündeme gelebilir.
Trampa Sözleşmesi Şekil Şartları Nelerdir?
Mal değişim sözleşmeleri için kanunda şekil şartları öngörülmemiştir. Bu nedenle mal değiş tokuş borcu ilişkisinin kurulabilmesi için resmi ya da yazılı şekil şart değildir. Sözleşme konusu taşınırlar ise sözleşmenin şekli ispat açısından önem taşır ve bu durumda tanık dahil her türlü delille bu sözleşme ispat edilebilir. Mal değişim sözleşmesinde borçlanılan edimlerden birinin sözleşmeye konu edilmesi şekil şartına tabi kılınmışsa bu durumda borçlanılan o mal veya hak için öngörülen şekil şartına uyulması gerekir. Bu kapsamda borçlanılan mallardan biri taşınmaz mal niteliğine sahip ise o malın sözleşmeye konu edilmesi işlemin resmi şekilde yapılmasına bağlıdır. Yani sözleşme tapu sicili memurunun gerçekleştireceği işlemle kurulabilir.
Tapuda Trampa Nedir?
Taşınmaz konulu trampanın hukuki sonuç doğurabilmesi için sözleşmenin remi şekilde tapu sicil müdürlüğünde gerçekleştirilmesi gerekir. Değiş tokuş edilecek malların bedelleri arasında denklik yoksa tapu müdürlüğü denklik parası belirleyemez, maddi değerlerin eşit olmadığı gerekçesiyle sözleşmenin yapılmasına da engel olamaz ancak belirlenen denklik parası için taşınmaz üzerinde kanuni ipotek tesis edebilir. Taşınmaz konulu sözleşmelerde sözleşmenin esaslı unsurları açıkça gösterilmelidir. Ayrıca taraflar cezai şart gibi hususları düzenlemek isterlerse bunları da resmi şekilde yapmaları gerekir. Bu kapsamda noterler trampa sözleşmesi yapmaya yetkili değildir.
Trampa Sözleşmesi Sona Erme Yolları Nelerdir?
Sözleşme ilişkisi, borçların karşılıklı ifa edilmesiyle ya da karşılıklı anlaşarak sonlandırılabilir. İfa sürecinde taraflardan biri borcuna aykırı davranırsa ya da ifa imkansızlığı meydana gelirse genel hükümler uygulanır. Bir tarafın kusuru sebebiyle diğer taraf uğradığı zararların tazminini her zaman dava yolu ile isteyebilir.
Trampa Sözleşmesi Zamanaşımı Süresi Ne Kadar?
Kanunda özel bir zamanaşımı süresi öngörülmediğinden mal değişim sözleşmesinden doğan bütün alacakları talep etme hakkı 10 yıllık süre sonunda zamanaşımına uğrar. Zamanaşımı süresinin dolması borcu ortadan kaldırmaz sadece alacak davası sırasında karşı tarafın zamanaşımı defi ileri sürme hakkı doğar.
Trampa Yargıtay Kararları
“Taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının asıl ve birleşen davalarda barter çeklerini nakit olarak tahsil edip edemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Barter sistemi, mal mübadelesi (trampa) sisteminin güncel ekonomik hayata adapte edilmiş hali olup sistemin esası üye firmalar arasındaki mal ve hizmet alışverişlerinde değişim aracı olarak paranın kullanılmamasına dayanmaktadır. Barter sistemine üye olan herhangi bir firmaya mal veya hizmet satan üye, sattığı mal veya hizmetin bedeli kadar barter sisteminden alacaklı hale gelir. Barter çekinin tahsili, barter sistemi içerisinde satışa sunulan mal veya hizmetlerden alınarak yapılır. Çekin nakit ödenmesi söz konusu değildir. Aksi halde barter sisteminden bahsedilemez.” (6. Hukuk Dairesi 2021/3710 E. 2021/1342 K.)
“Davalı … trampa yolu ile pay edindikten sonra taşınmazda diğer bir kısım payları da satın alarak, sonuçta 298/2935 payın sahibi olmuştur. Gerçekte satış olan işlemin sırf diğer paydaşların önalım haklarını kullanmalarının engellenilmesi için trampa olarak gösterilmesi halinde kanunun dolanılması söz konusu olur ki, bu hususu kanun korumaz. Öyle ise, ilk derece mahkemesi kararının gerekçesinde de belirtildiği üzere, davalı … tarafından, taşınmazda trampa yolu ile pay edinimi muvazaalı olup, gerçekte satış işlemi ile pay edindiği ve davacı yan yönünden önalım hakkının var olduğu kabul edilmelidir.” (14. Hukuk Dairesi 2019/3901 E. 2021/4211 K.)
Trampa ile ilgili merak ettiğiniz soruları aşağıdaki form aracılığıyla bizlere iletebilirsiniz.
