Cinsel taciz, kişinin cinsel özgürlüğünü ihlal etmeye yönelik, vücuduna temas etmeksizin kişiyi rahatsız etmeye elverişli her türlü davranıştır. Taciz kelime anlamı itibariyle sıkıntı vermek, rahatsızlık vermek anlamlarına gelmektedir. Cinsel taciz de kişiye sıkıntı veren her türlü cinsel amaçlı ve konulu davranıştır. Cinsel taciz suçu, Türk Ceza Kanunu kapsamında düzenlenen cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardan biridir. Cinsel dokunulmazlığa karşı düzenlenen diğer suçlar olan cinsel saldırı suçu, cinsel istismar suçu ve ergin olmayanla cinsel ilişki suçlarından ayrılan özelliği ise; cinsel taciz suçunun vücuda temas edilmeden işlenmesidir. Böylece vücuda temasın gerçekleştiği cinsel özgürlük ihlalleriyle birlikte kişinin cinsel dokunulmazlığı, temas şartı olmaksızın geniş bir şekilde korunmuş olmaktadır.
Cinsel taciz ile ilgili sıkça sorulan soruların cevapları aşağıda belirtilmiştir. Konu ile ilgili başkaca sorularınızın olması halinde sayfanın en altından sorularınızı büromuza iletebilirsiniz.
Cinsel Taciz Suçu Benzer Suçlardan Nasıl Ayırt Edilir?
Yukarıda değinildiği üzere cinsel taciz suçunu cinsel saldırı ve çocukların cinsel istismarı suçlarından ayıran temel husus vücuda temastır. Temas gerçekleştiyse artık tacizden değil saldırıdan bahsedilir. Reşit olmayanla cinsel ilişki suçundan ayrıldığı nokta ise kişinin rızasıdır. Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu mağdurun rızası varsa söz konusu olur. Mağdurun rızası yoksa zaten istismar suçu gündeme gelecektir. Tacizde ise mağdurun hukuka uygun rızası bir hukuka uygunluk nedenidir. Somut olaydaki fiilin cinsel içerikli olması tek başına yeterli değildir. Ayrıca bu fiilin işlenmesinde cinsel amaç şeklinde özel bir kast gerekir. Cinsel içerikli olduğu halde sırf karşı tarafın onurunu kırmak amacıyla yapılan hareketler taciz değil hakaret suçu olarak değerlendirilir. Aynı şekilde kişinin sırf huzur ve sükununu bozmak amacı şeklinde özel bir kastla ve ısrarlı bir davranış söz konusuysa yine tacizden değil kişinin huzur ve sükununu bozma suçundan söz edilir. Son olarak taciz suçunun oluşabilmesi için fiilin belirli bir mağdura yönelik olarak gerçekleştirilmesi gerekir. Mağduru belli olmayan ya da topluma yönelik gerçekleştirilen alenen cinsel ilişkide bulunma ve teşhircilik fiilleri hayasızca hareketler ile müstehcenlik suçları kapsamındadır.
Cinsel Taciz Suçunda Rıza Suçu Ortadan Kaldırır Mı?
Cinsel taciz suçunda hukuka uygunluk nedenlerinden ilgilinin rızası uygulama alanı bulabilir. Kişilerin cinsel özgürlüğünü kullanarak verdikleri hukuka uygun rıza, bu suçun cezalandırılmasına engel oluşturacaktır. Bu rızanın suç fiili işlenmeden önce var olması gerekir. Rızanın fiil gerçekleştikten sonra gösterilmiş olması suçu ortadan kaldırmaz. Kural olarak kişilerin cinsel özgürlükleri üzerinde tasarruf yetkisi vardır. Ancak bu tasarruf yetkisinin kullanılabilmesi kişinin buna ehil olmasına bağlıdır. Örneğin ayırt etme gücüne sahip olmayan birinin rızası geçerli bir rıza kabul edilemez. On iki yaşın altında kişilerin rızası bu nedenle geçerli bir rıza olmaz, suç ortadan kalkmaz. On iki-on beş yaş arası çocuklar, ailelerinin iradeleri hukuka ve çocuğun yararına daha uygun olmadıkça bu suç bakımından sadece şahsa sıkı sıkıya bağlı haklarını kullanabilirler. On beş yaşını doldurmuş olan çocuklar ise eğer cinsel taciz suçunun hukuki anlam ve sonucunu kavrayabilecek düzeydeyse gösterdikleri rıza hukuka uygundur ve faile ceza verilmez.
Cinsel Taciz Cezası Kaç Yıl?
Suçun temel şekli kanun gereği üç aydan iki yıla kadar hapis ya da adli para cezası ile cezalandırılır. Öngörülen hapis cezası ile adli para cezası seçimlik ceza olarak düzenlenmiştir. Görüldüğü üzere hapis cezasının alt ve üst sınırları kanun maddesinde doğrudan düzenlenmiştir. Adli para cezasının miktarı ise ilgili suç için öngörülen alt sınırdan daha az ya da üst sınırdan daha fazla olamaz.
Cinsel Tacizin Cezası Değişebilir Mi?
Her suç tipinde öngörüldüğü gibi cinsel taciz suçunda da cezayı arttırıcı bazı nitelikli haller öngörülmüştür. Bu ağırlaştırıcı hallerden biri de neticesi sebebiyle ağırlaşmış taciz suçu niteliğindedir.
Cinsel Taciz Suçunun Nitelikli Halleri Nelerdir?
Cinsel tacizde daha ağır cezayı gerektiren nitelikli haller ve cezaları şu şekildedir:
- Suçun çocuğa karşı işlenmesi durumunda altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir. Çocukların bu suça karşı kendilerini savunabilmeleri diğer kişilere göre daha zordur. Bu nedenle bu düzenleme yerinde olmuştur. Daha önceki düzenlemelerde mağdur bakımından çocuk-yetişkin ayrımı olmaksızın ceza verilmekteyken artık çocuklara karşı bu suçun işlenmesi cezayı ağırlaştıran hallerden biridir. Bu nitelikli halde adli para cezası öngörülmemiştir. Sadece hapis cezası verilebilir.
- Kişinin kamu görevinin, hizmet ilişkisinin ya da aile içi ilişkinin sağladığı kolaylıkla bu suçu işlemesi halinde verilecek ceza yarı oranında arttırılır. Kamu görevlisinin görevi dolayısıyla muhatap olduğu kişiye karşı bu suçu işlemesi bu kapsamdadır. Hizmet ilişkisi sözlü ya da yazılı olsun işveren sıfatına sahip kişilerin hizmet veren kişi üzerinde baskı kurması mümkün ve daha kolay olduğundan çalışanların korunması ihtiyacı doğmuştur. Aile içi ilişki kapsamına ise kanun açıkça aile kavramından söz ettiği için sadece aile mensupları dahildir. Suçun eşe karşı işlenebileceğinin de kabulü gerekir.
- Vasi ve kanunda sayılan eğitici, öğretici, bakıcı, koruyucu aile ya da sağlık hizmeti veren veya koruma, bakım, gözetim yükümlülüğü olan kişiler tarafından işlenmesi halinde de verilecek ceza yarı oranında arttırılır. Bu kapsamda eğitim-öğretim ilişkisinin ücrete dayalı olması şart değildir. Aynı şekilde koruyucu ailenin kalıcı olması gerekmez. Örneğin ebeveynlerin işe giderken çocuklarını geçici olarak komşusuna, akrabasına bırakması da bu kapsamdadır. Kanun maddesinde bu suçun faili olabilecek olanlar belirtildiği için tam tersi durumlarda bu nitelikli hal oluşmaz. Yani bir öğrencinin öğretmenine karşı bu suçu işlemesi nitelikli hal sayılmaz.
- Suçun aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıkla işlenmesi halinde de verilecek ceza yarı oranında arttırılır. Bu halde fail ile mağdur arasında bir hiyerarşi ilişkisinin olması gerekmez, aynı işyerinde çalışıyor olmaları yeterlidir.
- Suçun posta veya elektronik haberleşmenin sağladığı kolaylıkla işlenmesi halinde de verilecek ceza yarı oranında arttırılır. Bu nitelikli halin varlığı için failin bu araçları kullanması tek başına yeterli değildir. Ayrıca bu araçların sağladığı kolaylıktan faydalanmış olması aranır. Bu kapsamda failin bu araçları kullanırken kimliğini gizleyebilmesi ve tespitinin zorlaşması kolaylıktan faydalanma sayılır.
- Suçun teşhir suretiyle işlenmesi halinde de ceza yarı oranında arttırılır. Hayasızca hareket suçundan ayrı olarak bu suç kapsamında teşhir aleni değil, belli bir kişiye yönelik teşhirdir.
- Cinsel taciz fiili nedeniyle mağdur; işi bırakmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmışsa verilecek ceza bir yıldan az olamaz. Bu durum ilgili suçun neticesi sebebiyle ağırlaşmış halidir. Suç ile ayrılmak zorunda kalma durumu arasında makul bir süre ve nedensellik bağı aranır. Ayrıca suç fiilinin süreklilik arz etmesi gerekmez, bir kere yapılması da yeterlidir.
Cinsel Taciz Suçunun Cezası İçin Şikayet Gerekir Mi?
Kanun hükmü bu suçun temel halinin cezasının açıkça mağdurun şikayetine tabi olduğunu öngörmüştür. Şikayet bizzat suçtan zarar gören tarafından yazılı ya da sözlü bir şekilde ilgili makamlara yapılabilir. Suçun yukarıda belirtilen nitelikli halleri ise şikayete bağlı değildir. Soruşturmaları savcılık tarafından resen yapılır.
Cinsel Taciz Suçunda Şikayet Süresi Ne Kadardır?
Mağdur, suçun temel halinde fiili ve failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde şikayette bulunmalıdır. Bu süre hak düşürücü süredir. Yani mağdur bu süre içerisinde şikayette bulunmazsa artık soruşturma ve kovuşturma yapılamaz. Suçun nitelikli hallerinde ise dava zamanaşımı süresi içerisinde mağdur her zaman şikayette bulunabilir. Bu durumda şikayet ihbar niteliğindedir.
Cinsel Tacizde Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?
Bu suçun nitelikli hallerinde dava zamanaşımı süresi 8 yıldır.
Cinsel Taciz Suçunda Şikayetten Vazgeçme Hangi Sonucu Doğurur?
Mağdur, suçun temel halinde mahkeme tarafından verilen hükmün kesinleşmesine kadar her zaman şikayetinden vazgeçebilir. Şikayetten vazgeçme, soruşturma aşamasında gerçekleşirse kovuşturmaya yer olmadığı kararı; kovuşturma aşamasında gerçekleşirse davanın düşmesi kararı verilir.
Cinsel Taciz Suçunun İspatı Nasıl Mümkündür?
Diğer cinsel dokunulmazlığa karşı suçlarda olduğu gibi bu suçun da ispat edilmesi oldukça zordur. Bu nedenle soruşturma evresinde derinlemesine bir araştırma yapılması gerekir. Tacize uğrayan kişinin doğrudan kanıt sunması beklenip de sunamadığı takdirde eğer araştırma yapılsaydı suç ispatlanabilecek idiyse bu yapılmadan fail lehine karar verilmesi hukuka uygun olmayacaktır. Buna karşın doğrudan mağdur ifadelerine dayanarak “mağdurun iftira atması için geçerli bir nedeni yoktur” gibi bir yaklaşım da fail aleyhine hukuka aykırı bir yaklaşım olur.
Cinsel Tacizde Tazminat Davası Açılabilir Mi?
Tacize uğrayan kişinin yaşadığı olaydan dolayı psikolojik zarar görmesi muhtemeldir. Bu nedenle özellikle işyerlerinde bu suçun oluştuğu durumlarda iş kaybı, iş görememe gibi durumlardan dolayı maddi zararların doğması da mümkündür. Bu zararlardan dolayı zarar gören kişi tazminat davası açabilir.
Cinsel Tacizden Yargılanan Memurlar Atılır Mı?
Cinsel taciz suçundan dolayı bir yıl veya daha fazla hapis cezası alınması memuriyete engeldir. Hükmün açıklanmasının geriye bırakılması kararı verilmesi ise memuriyete engel değildir. Bunun yanında disiplin cezaları ceza yargılamalarından bağımsız yürütüldüğü için ceza yargılamasına tabi olmasa bile işlenen fiilden dolayı bir memur disiplin cezası alabilir.
Cinsel taciz ile ilgili merak ettiğiniz soruları sayfanın alt kısmında bulunan form aracılığıyla bizlere iletebilirsiniz.
