Avukatlık ve hukuk okumak bu ara çok popüler. Sürekli aldığımız sorular arasında “avukat maaşları ne kadar?” “hukuk okumak mantıklı mı?” soruları başı çekmeye başladı. Baroya avukat ilanı verince gelen cvleri görseniz: mühendisler, polisler, öğretmenler… Bir çok farklı mesleği yapmaya hak kazanmış insan bunları bırakıp avukat olmak istiyor. Özgeçmişleri incelerken matematik öğretmeni olan bir arkadaş görünce şaşırdım. Sonra üzerine bir de geleceği en parlak mesleklerden bilgisayar mühendisi cv gönderince dedim tamam. Bu konuya eğilmenin zamanı geldi. Avukat olmak isteyenlere hayalleri ile hayatları arasındaki uçurumu anlatayım.
Bu şekilde sonradan hukuka yönelen arkadaşlara nedenini sorduğumda “avukatlar çok para kazanıyor” ya da “hukukta iş garantisi var” gibi cevaplar aldım. Hukuk fakültesi mezunları gerçekten de devletin hemen hemen her kademesinde görev alabiliyor. Bundan dolayı avukat olanın ya da hukuk okuyanın işsiz kalmayacağı yönünde yaygın bir kanaat var. Her üç gençten birinin işsiz olduğu ülkemizde çoğu kişi avukatlığı altın bilezik olarak görüyor ve hukuk fakültelerine yöneliyor. Peki bu altın bilezik günümüzde halen altın mı ayarı biraz düştü mü gelin inceleyelim.
Hukuk Okumak Mantıklı Mı?
Önce avukat olmak için ödemeniz gereken bedelden bahsedelim. Avukat olmak için öncelikle YKS’yi kazanmak gerekiyor. Tabi bunun da istisnaları var. Mesela adalet savaşçıları var. Adalet savaşçısı ne mi? Duyduğuma göre şöyle bir yöntem gelişmiş: iki yıl adalet bölümü okuyorsun. Açık öğretimden bile okumak mümkünmüş. Sonra dikey geçiş sınavına girip hukuka geçiyorsun. Oh ne güzel. Ben bu arkadaşlara adalet savaşçısı diyorum. Benim bir arkadaşım da şöyle yapmıştı; barajın bir puan üstünde özel üniversitede işletme kazanmıştı. Bir yıl sonra bölümler arası geçiş yaparak hukuka geçiverdi. Neymiş efendim hukukla işletme arasında ortak dersler varmış! Neyse bu şekilde YKS’nin etrafından dolanacak bir formül bulamazsanız bu zorlu sınava girerek hukuk kazanmanız gerekiyor.
Hukuku kazandınız diyelim. Hukuk fakültesi kaç yıl? Dört. Beş yıla çıkması da ara ara gündeme geliyor. Dört yıl boyunca en az YKS’ye çalıştığınız kadar çalışmanız gerek. Neden? Çünkü ülkemizde hukuk eğitimi anlamsız bir ezber faaliyetinden başka bir şey değil! Dört yılınız internetten birkaç saniyede ulaşabileceğiniz binlerce sayfalık bilgileri ezberlemekle geçiyor. İngilizler de sömürge haline getirdikleri Hindistan’da bunun benzerini yapmış. Öğrencilere zorla logaritmik cetvel ezberletirlermiş ki akıllarına özgürlük, bağımsızlık benzeri düşünceler gelmesin. İngilizlerin sömürgecilik kapsamında yaptığı şeyi biz eğitim adı altında yapıyoruz. Eğitim sistemimizin tamamına yakını ezberci ama hukuk bunun zirvesi, arşa çıkmış hali.
Hukuk fakültesi de bitti peki dertler bitti mi? Tabii ki hayır. Bu yıl hukuk fakültesine başlayanlar dört yıl sonra hukuk mesleklerine giriş sınavına girecekler. Her biri hukuk fakültesi mezunu olan kişiler arasında yapılacak sınavın en az YKS kadar zor olacağını tahmin edebiliriz.
Stajyer Avukat Maaşları
Hukuk fakültesini bitirdiniz. Sınavı başarıyla atlattınız. Stajyerlik dönemi başlıyor. Stajyerin tanımı neymiş gelin Cem Yılmaz’dan dinleyelim.
Stajyer avukatlık gerçekten de böyle kölelikle kıyaslanabilecek bir dönem. Staj yapacak yer bulmak bile çok zor. Neden? Çünkü tecrübe aranıyor. Evet yanlış duymadınız. Hukuk fakültesini yeni bitirmiş ve stajda tecrübe kazanması gereken bir kişide tecrübe aranıyor. Çünkü çoğu hukuk fakültesi öğrencisi hukuk bürolarında çalışıyor. Neyse bir şekilde staj yeri buldunuz diyelim. Alacağınız ortalama stajyer avukat maaşları ne kadar biliyor musunuz? 1500 TL. Asgari ücretin altındaki bu bedel karşılığında her türlü ayak işini yaptığınız oldukça zorlu bir yıl geçiriyorsunuz. Ben staj yaparken Uyap henüz yaygınlaşmamıştı. Postacı gibi adliye adliye dilekçe dağıtırdım. Çağlayan, Bakırköy, Kartal derken İstanbul’u turlardım her gün. Hey gidi günler hey…
Yeni Başlayan Avukat Maaşları Ne Kadar?
Bunların hepsini atlattınız diyelim. YKS’yi kazandınız, dört yıl hukuk okudunuz, hukuk mesleklerine giriş sınavını kazandınız, stajı bitirdiniz ve avukatlık mesleğine başladınız. Yeni başlayan avukat maaşları ne kadar biliyor musunuz? 3000 TL. Yani tüm bu bedelleri ödedikten sonra alacağınız maaş asgari ücretin biraz üstü.
Avukatlar Ne Kadar Kazanır?
Kendi bürosu olan avukatların kazançları hakkında net bir şey söylemek zor. Üst sınırı olmadığı gibi alt sınırı da yok. Avukatların dava başına elde ettikleri gelire örnek teşkil etmesi açısından baronun tavsiye niteliğindeki ücret çizelgesinin bir kısmı yukarıdadır. Ortalama avukatlık ücretlerinin bu civarda olduğunu söyleyebiliriz. Hukuk dalına göre örneğin boşanma avukatı ya da iş hukuku avukatına başvurulmasına göre de ücretler değişkenlik göstermektedir.
Avukatlıkta Hayaller ve Hayatlar
Her mal ve hizmette olduğu gibi avukatlıkta da arz artınca değer düştü. Avukat sayısı her geçen gün önüne geçilemez bir şekilde artıyor. Her ile bir üniversite kampanyası başlangıçta iyi bir şey gibi görünse de ciddi olumsuzluklar doğurdu. Özellikle hukuk fakültesi mezunları için. Hukuk fakültesi hiçbir teknik teçhizat gerekmeksizin açılabilen ve talep gören bir fakülte olduğu için her açılan üniversiteye bir hukuk fakültesi eklendi.
Benim hukuk fakültesine başladığım 2005 yılında 31 olan hukuk fakültesi sayısı şu anda 135 oldu. Yani 4 kattan fazla arttı. Hukuk fakültesi kontenjanlarının artması da cabası. 2013 yılında 81.000 olan avukat sayısı şu an 150.000’i aştı. Yani 7 yılda avukat sayısı iki kat arttı. Hukuk fakültesine geçen yıl başlayanların okulu bitireceği tarih olan 2024 yılında bu rakamın 220.000’i bulması bekleniyor.
Böyle elini sallasan avukata değer hale gelince avukatlığın değeri de düştü tabi. Avukatlıkta hayaller ve hayatlar arasındaki uçurum her geçen gün artıyor. Avukat olup zengin olayım, Chanel çanta takıp Mercedes’e bineyim hayalleri kurmayın!
Hayaller böyleyken…
Hayatlar bu şekilde olabiliyor…
Çok zengin avukatlar yok mu? Tabii ki var. Vergi rekortmenleri listesine giren avukatlar var. Barolar Birliği Başkanı’nın açıklamasına göre İstanbul’da avukatlıktan elde edilen gelirin yüzde 92’si 50 avukatlık bürosu tarafından paylaşılıyor. Yani hemen hemen her meslekte olduğu gibi avukatlıkta da gelir dağılımında ciddi bir adaletsizlik var. Eğer bu 50 bürodan birinin ortağı olabileceğinizi düşünüyorsanız buyurun bekleriz. Ancak ihtimaller pek iyi görünmüyor.
Sizi avukatlıktan soğutmak, hevesinizi kırmak gibi bir amacım kesinlikle yok. Yoksa var mı? E taş mı yiyelim bizde. Her yıl 20 Bin avukat geriden gelirse ne olacak halimiz. Sokakta dilekçe mi satalım yani?
Hukuk Okumanın ve Avukatlığın Avantajları
Şaka bir yana avukatlığın iyi yanlarından biri yıllar geçtikçe ekonomik durumunuzun iyileşmesi. Anlattığım bedelleri ödeyip engelleri aştıktan sonra kendi büronuzu açabilirseniz ve tatmin edici bir geliriniz olursa gerçekten güzel bir meslek. Hayatın her alanında sahip olduğunuz hakları bilmek, müvekkilinizin hakkını alabilmesine yardımcı olabilmek, çalışma saatlerini kendin belirleyebilmek, başkasına tabi olmadan çalışabilmek güzel şeyler.
Eğer gerçekten avukatlığı severek yapacağınızı düşünüyorsanız, bu alana ilginiz varsa hukuk okumanızı ve avukat olmanızı tavsiye ederim. Ancak iş garantisi olduğunu ya da avukat maaşlarının yüksek olduğunu düşündüğünüz için bu yola girecekseniz kesinlikle tavsiye etmiyorum. Çünkü elde edebileceğiniz tahmini gelir, ödeyeceğiniz bedelin yanında çok çok az. Hele ki başka bir meslek dalında iş bulamadığınız için avukatlığa geçmenin hiç mantıklı olmadığı kanaatindeyim. Ülkemizde işsizliğin ne kadar yaygın olduğunu, ne kadar liyakatlı olursanız olun iş bulmanın zor olduğunu tabii ki biliyorum. Ancak hukukta da durum çok farklı değil artık. YKS ve staj dahil 6 yıllık yoğun emeği kendi mesleğinize yönlendirseniz emin olun daha iyi sonuçlar alırsınız.
Bu kadar içinizi karartmama rağmen hala avukat olursanız gizli silahımı devreye sokacağım. Zor günler için bir reklam hazırladım. Tüm televizyonlarda yayınlatır ve bitiririm sizi.
Halen avukatlıktan soğumadıysanız avukat maaşları ve hukuk okumak ile ilgili soru ve yorumlarınızı aşağıdan iletebilirsiniz.
