Mala zarar verme suçu Türk Ceza Kanunu’nda başkasının taşınır veya taşınmaz malını kısmen veya tamamen yıkmak, tahrip etmek, yok etmek, bozmak, kullanılmaz hale getirmek veya kirletmek olarak tanımlanmıştır. Başkasına ait bir hayvanı öldürmek, eşyayı kullanılamayacak hale getirmek veya değerinin azalmasına sebep olacak davranışlar da bulunmak da mala zarar verme suçu kapsamında değerlendirilmektedir.
Mala Zarar Verme Suçu Şartları
Mala zarar verme suçunda korunan hukuki değer, mülkiyet hakkıdır. Suçun konusu menkul ve gayrimenkul her türlü mal olabilir. Mağdurun telefonu, tarlası ya da arabası örnek verilebilir. Mağdurun tarlasındaki ürünü, telefon kulaklığı gibi malın yan ürünlerine verilen zarar da bu suç kapsamındadır.
Mala zarar verme suçunun oluşması için fiili gerçekleştirmede kast bulunmalıdır. Yani başkasına ait mala taksirle zarar verilmesi halinde mala zarar verme suçunu oluşturmaz. Fiil bilerek ve isteyerek gerçekleştirilmelidir. Zarar verilen şey başkasına ait bir mal veya hayvan olmalıdır. Kişinin kendisine ait bir mala zarar vermesi halinde söz konusu suç oluşmaz.
Bu suç, seçimlik hareketlerle işlenir. Yani birden çok hareket seçenek olarak gösterilmiştir. Bunlardan birinin yapılması halinde suç meydana gelir.
Mala Zarar Verme Suçu İşlenme Şekilleri
Mala zarar verme suçunun işlenme şekilleri kanunda yer alan tanım içerisinde tek tek sayılmıştır. Bu tanıma göre mala zarar verme suçu şu şekillerde işlenir:
- Yıkmak
- Tahrip etmek
- Yok etmek
- Bozmak
- Kullanılamaz hale getirmek
- Kirletmek
- Sahipli hayvana zarar vermek veya öldürmek
Basit Mala Zarar Verme Suçunun Cezası
Mala zarar verme suçunun basit şekilde işlenmesi halinde mağdurun şikayeti üzerine faile 4 aydan 3 yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası verilir. Aynı zamanda yağma suçunun işlenmesi halinde fail ayrıca cezalandırılır.
Mala Zarar Verme Suçunun Nitelikli Halleri ve Cezası
- Kamu kurum ve kuruluşlarına ait, kamu hizmetine tahsis edilmiş veya kamu yararlanmasına ayrılmış her türlü mala,
- Doğal afetlere karşı kullanılması amacıyla ayrılmış her türlü mala,
- Devlet orman statüsündeki yerler hariç olmak üzere, her türlü dikili ağaç, fidan veya bağ çubuğuna,
- Grev veya lokavt hallerinde işçi veya işverenlerin yada sendikalarının veya konfederasyonlarının sahibi olduğu veya kullanıma tahsis edilen her türlü tesis veya eşyaya
- Siyasi partilerin, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve üst kuruluşlarının sahibi olduğu tesis veya eşyaya,
- Kamu görevi sona ermiş olsa bile kamu görevlisinden öç almak maksadıyla malına zarar verilmesi halinde;
bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası verilir.
Malı Zarar Verme Suçunun Cezasını Ağırlaştırıcı Sebepler
Mala zarar verme suçunun, yakarak, yanıcı veya patlayıcı madde kullanılarak ya da daha vahim sonuçlara maruz bırakmak suretiyle işlenmesi halinde verilecek olan ceza bir kat oranında artırılır. Suç sonucunda kamu hizmetinde, haberleşmede veya ulaşımda aksama olması halinde verilecek olan ceza arttırılır.
Mala Zarar Verme Suçunun Hırsızlık Suçuyla İşlenmesi
Bu iki suçta konu aynıdır, korunan hukuki değer de aynıdır. İki suçun da aynı mala işlendiği durumlarda fail, hırsızlık suçundan yargılanır. Ancak suçlar farklı mallara karşı işleniyorsa, fail her iki suçtan yargılanacaktır.
Mala Zarar Verme Suçunda Ceza İndirimi ve Şahsi Cezasızlık Halleri
Mala zarar verme suçunun cezası bazı durumlarda yarıya indirilerek verilir. Ayrılık kararı verilmiş olan eşlerden birinin, aynı konutta beraber yaşamayan kardeşlerden birinin, aynı konutta beraber yaşamakta olan amca, dayı, hala, teyze, yeğen veya ikinci derecede kayın hısımlarının zararına olarak işlenirse bu suç sonucunda verilecek olan ceza, yarısı oranında indirilir.
Eşlerden birinin, üst soy veya alt soyun veya bu derece kayın hısımlarından birinin, evlat edinen veya evlatlığın, aynı konutta yaşanan kardeşlerden birinin zararına işlenmesi halinde fail akraba hakkında ceza verilmez.
Mala Zarar Verme Suçunda Uzlaştırma, Etkin Pişmanlık ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Adli Para Cezası
Mala zarar verme suçunun temel hali uzlaştırma prosedürüne tabidir. Bu sebeple öncelikli olarak uzlaştırma yoluna gidilmektedir. Söz konusu suçu işleyen kişi kovuşturma başlamasından önce pişmanlık göstererek mağdurun zararını karşılaması halinde verilecek olan cezanın üçte ikisine kadar indirim yapılır.
Faile 2 yıldan az hapis cezası verilmiş ise hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilebilir. Suç kapsamında adli para cezasına hükmedilmesi de mümkündür. Bu durumda ayrıca hapis cezası verilmez.
Mala Zarar Verme Suçunda Şikayet ve Zamanaşımı
Mala zarar verme suçunun temel şeklinin takibi şikayet şartına bağlanmıştır. Fail ve zararın öğrenilmesinden itibaren mağdur tarafından 6 (altı) ay içerisinde şikayette bulunulma hakkına sahiptir. Mala zarar verme suçu hakkında uygulanan zamanaşımı süresi 8 (sekiz) yıldır.
Mala Zarar Verme Suçuna İlişkin Yargıtay Kararları
“ TCK’nın 7/2. maddesi uyarınca; “suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur.” hükmü de gözetilerek 6763 sayılı Kanunun 35. maddesi ile değişik CMK’ nın 254. maddesi uyarınca aynı Kanunun 253. maddesinde belirtilen esas ve usule göre sanığın farklı katılan X ’e yönelik işlediği mala zarar verme suçundan uzlaştırma işlemleri yerine getirildikten sonra sonucuna göre sanığın hukuki durumunun yeniden belirlenmesi gerektiği gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması nedenleriyle kanun yararına bozma istemine dayanan Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ihbar yazısı incelenen dosya içeriğine göre yerinde görülmüş olduğundan KABULÜ ile mala zarar verme suçundan sanık A hakkında Zara Asliye Ceza Mahkemesinin 25/11/2019 tarihli ve 2019/92 esas, 2019/195 sayılı sayılı kararı ile verilen hükümlerin 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesinin 3. fıkrası uyarınca BOZULMASINA..”(Yargıtay 13. Ceza Dairesi 2020/10563 E. 2020/11582 K.)
Mala zarar verme suçu çok rastlanılan bir suç tipidir. Bu suçun yargılaması sırasında hak kaybına uğramamak için uzman bir avukata danışmak yararınıza olacaktır. Konu ile alakalı sorularınızı formun altından bize iletebilirsiniz.